O T T O O T J E
voorloper van de Jacobsladder
Jacobsladder 1981-1 blz -1 Orgaan van de historische vereniging "Otto Cornelis van Hemessen" Woubrugge l981 Redactie: H. van der Wereld Kerkstraat 24, Hoogmade + H. Bosman, Dr. Lothlaan 4 Woubrugge Tel. 01729-8807 Jrg. 1 nr. 1, juni 1981
EEN VERENIGINGSBLAD!
Met ingang van heden willen wij onze mededelingen aan u doen middels publikatie in een eenvoudig verenigingsblad U zult hierin zaken van bestuurlijke aard aantreffen, maar daarnaast elke keer één of twee artikelen betreffende de historie van onze gemeente. Het eerste artikeltje dat wij u aanbieden staat al in dit eerste nummer; daarin kunt u lezen hoe Woubrugge in 1846 een nieuwe vroedvrouw kreeg. Helaas is het niet mogelijk om dit eerste vérenigingsblad te illustreren. Maar misschien wordt het nog eens mogelijk wanneer de vereniging meer leden telt! Want dat is iets wat wij nog steeds graag zouden zien. We hebben er nu ongeveer vijftig, maar wanneer iedereen nu eens een nieuw lid zou aanwerven……… Het bestuur van "0tto Cornelis van Hemessen" is dankbaar voor het feit dat ons lid C. Kroon uit Hazerswoude de verzorging van dit verenigingsorgaan op zich heeft willen nemen. Dit eerste nummer hebben we de naam "Het Ottootje” gegeven. We begrijpen best dat dit carnavalesk aandoet en O.C. van Hemessen onwaardig. We wisten echter niets beters te bedenken. Of bent u het wel eens met deze naam?? Wanneer u een ander idee hebt voor een titel van ons verenigingsorgaan dan horen wij dat graag van u. RedaktieJacobsladder 1981-1 blz -2
TENTOONSTELLING
Enige tijd geleden kondigden wij een tentoonstelling aan over de persoon van Otto Cornelis van Hemessen. Wij hadden het voornemen die afgelopen voorjaar te openen. Echter, door omstandigheden (archiefonderzoek, kontakt met de familie Van Hemessen) is ons gebleken dat de realisering van deze tentoonstelling een langere voorbereidingstijd nodig heeft om een succes te worden. Vandaar dat wij besloten hebben om de opening te verplaatsen naar aanstaand najaar. We hebben tot deze werkwijze besloten omdat ons gebleken is dat wij dan een meer interessante expositie kunnen laten zien dan wanneer wij enkele maanden geleden al de tentoonstelling hadden opengesteld. U houdt hem dus nog te goed! Wij willen u ook graag bekennen dat wij (het bestuur) maar met een klein clubje zijn, dat overal alleen voor staat. U begrijpt dat dat, om de vereniging overeind te houden, veel werk met zich mee brengt. We zouden daarom graag wat aktiviteiten vanuit de leden zien. Misschien zijn er onder u die best wat voor de vereniging zouden willen doen, mogelijk zelfs een bestuursfunctie ambiëren. We krijgen anders het idee geen "echte” vereniging te zijn. We hebben ons ook beraden over het aanstaande winterseizoen. Onze gedachten gaan uit naar één of neer lezingen en misschien een excursie naar elders. Mogelijk leven er ideeën onder u over het reisdoel van een dergelijke excursie. Wilt u ons dat dan laten weten? We stellen ons voor om in de eerste week van september een algemene ledenvergadering te houden waarbij wij hopen op een maximale opkomst. Tevens hopen wij op die avond weer een lezing te verzorgen. Over één en ander krijgt u t.z.t.. nader bericht. Wij wensen u alvast een prettige vakantie, na dit "historisch" naar onze mening toch wat al te rustig verlopen verenigingsjaar. Het bestuurJacobsladder 1981-1 blz -3
NAAMGEVING PLAN BATEWEG-NOORD
Vorig jaar deed het bestuur van de vereniging de suggestie aan het college van B&W van Woubrugge om het uitbreidingsplan in Hoogmade historisch getinte namen te geven. Uit de vier door het bestuur naar voren gebrachte ideeën koos het college "Cornelis Spronghplantsoen”. Het voorstel van het college werd door de gemeenteraad overgenomen. Met de aanstaande bebouwing in Woubrugge, het veelbesproken plan Bateweg-noord, zou de vereniging wederom een aantal suggesties aan burgemeester en wethouders willen voorleggen. Ook bij de naamgeving van straten in Bateweg-noord willen wij weer denken aan namen uit de plaatselijke geschiedenis. Echter, deze keer willen wij onze leden laten meedenken. We vragen u om uw gedachten eens te laten gaan over deze naamgeving. Laat ons uw ideeën weten, zodat wij daar te zijner tijd mee naar het college kunnen stappen. We zijn benieuwd!BULLETIN
Bij de secretaris van de vereniging zijn nog enkele exemplaren verkrijgbaar van het Bulletin nr. 11 van de stichting Oude Hollandse Kerken. Daarin komt een artikel voor over de instorting van de R.K. kerk in 1929 te Hoogmade. Het artikel is geïllustreerd en vormt een klein stukje geschiedenis van katholiek Hoogmade. De prijs van het Bulletin is f 5.-BIBLIOGRAFIE
Bij het secretariaat is verder nog beperkt verkrijgbaar: Bibliografie van Woubrugge - Hoogmade en Jacobswoude, samengesteld door C. Kroon en H.vd Wereld. Dit boekje bevat een opsomming van 141 titels van boeken en artikelen die in de loop der eeuwen over onze dorpen zijn verschenen. De prijs bedraagt f 5,-Jacobsladder 1981-1 blz -4
BOEKEN
Twee recente boeken van de hand van onze secretaris zijn nog voorhanden. Voorjaar 1980 verscheen “Tweehonderdvijftig jaar kerk aan de Does", over de historie van de Nederlands hervormde kerk van Hoogmade. Het is geïllustreerd met tal van afbeeldingen en verkrijgbaar bij mevrouw Lens-Singerling, Zuidweg 5ld in Rijpwetering. De prijs is f 24,-. De netto-opbrengst komt geheel ten goede aan de hoognodige restauratie van dit Hoogmadese monument. We zouden alle leden dan ook willen verzoeken om hun steun te geven aan het behoud van dit pittoreske kerkje aan de Does door de aanschaf van dit boek. Dit jaar viert de Hoogmadese katholieke basisschool haar eeuwfeest. Ook over deze onderwijsinrichting stelde onze secretaris een herdenkingsboekje samen. Het beschrijft niet alleen de géschiedenis van het katholieke onderwijs in Hoogmade, naar gaat ook in op het openbaar onderwijs halverwege de 19de eeuw. Bovendien staat er wetenswaardigs in te lezen over de algemene geschiedenis van het onderwijs in ons land. "Honderd jaar katholiek onderwijs in Hoogmade" kost slechts f 17,50 en is verkrijgbaar bij hoofdonderwijzer J. van Ouwerkerk, Kerkstraat 49 in Hoogmade. Beide hier genoemde boeken zijn ook verkrijgbaar via het secretariaat van de vereniging "Otto Cornelis van Hemessen".Jacobsladder 1981-1 blz -5
STENEN POLDERMOLENS IN RIJNLAND
Onlangs verscheen van de hand van de heer Bicker_Caarten, erevoorzitter van de Rijnlandse Molenstichting, het boek “Stenen Poldermolens in Rijnland”. Als ondertitel kreeg dit boek de tekst “een bijdrage tot de kennis van de windwatermolens in het Hoogheemraadschap van Rijnland” mee. Het 112 pagina's tellende boek is met 84 foto's geïllustreerd. De omgeving komt uitgebreid aan de orde: Hoogmade, Rijpwetering, Roelofarendsveen, Warmond, Leiden etc. Dit zoveelste boek van de heer Bicker Caarten is keurig uitgevoerd en bevat veel interessante gegevens, onder andere over de Veendernolen, waarvoor de eerste steen in 1830 gelegd werd door de toenmalige notaris Jacob Kempenaar uit Woubrugge. Voor allen die de molens in de streek een goed hart toedragen is dit boek een verplichte aanschaf! (Uitg.: Europese Bibliotheek, Zaltbommel, ISBN 90 288 13527. Prijsg f 42.50).EEN VROEDVROUW VOOR WOUBRUGGE
Dat de benoeming van gemeentepersoneel tegenwoordig anders geschiedt dan in vroeger dagen zal een ieder duidelijk zijn. Interessant is het om in dit verband te zien hoe in het midden van de negentiende eeuw Woubrugge een nieuwe vroedvrouw kreeg. De procedure voor de benoeming van een nieuwe gemeentelijke verloskundige begint in de raadsvergadering van 26 januari 1846, waarin de positie van de plaatselijke arts dokter Gerbrand Swart een punt van bespreking was. Op dat moment was de vroegere vroedvrouw van Woubrugge, Anna Catharina Albrecht, al een tijdje overleden en Gerbrand Swart - die ook beschikte over de papieren van “vroedmeester" - verving haar. Gerbrand Swart, tevens wethouder, promoveerde op 12 september 1812 tot vroedmeester. Hij was sinds 1 januari 1845 als zodanig in Woubrugge aangesteld. Voor deze functie kreeg hij een jaarlijkse vergoeding. Maar omdat de post van vroedmeester rechtstreeks ondergeschikt was aan het plaatselijk bestuur en derhalve in de termen van uitsluiting van een artikel in het “Reg1ement voor hetJacobsladder 1981-1 blz -6 Bestuur ten Platten Lande" viel, moest hij kiezen: wethouder blijven of kiezen voor het ambt van vroedmeester. Zijn voorkeur ging uit naar het eerste ambt. Daarmee begon het zoeken naar een geschikt persoon. Burgemeester Cornelis Kempenaar belastte zich met de plaatsing van een advertentie in de “Haarlemsche Courant”. In de vergadering van 20 april 1846 deelt hij de raad mede dat hij verscheidene reacties ter vervulling van de post heeft ontvangen en dat de voorlopige keuze is gevallen.op J.J. Boer vroedvrouw van de gemeente Loosduinen. Met goedvinden van de twee assessoren (= wethouders) heeft hij haar aangeschreven en gevraagd om heden in de raadsvergadering te verschijnen teneinde haar, indien daartegen bij de raadsleden geen bedenkingen bestaan, de post van vroedvrouw van de gemeente Woubrugge aan te bieden. De sollicitante wordt daarop in de raadzaal toegelaten. Nadat men van haar kennis betreffende het beroep voldoende overtuigd is, verklaart de raad zich met de voordracht van de burgemeester akkoord. Het salaris van de nieuwe vroedvrouw wordt bepaald op f 150,- per jaar. Verder moet er nog gesproken worden over de datum van indiensttreding. Als het aan het gemeentebestuur van Woubrugge ligt, kan dat al per 1 mei; de post is immers toch vacant. Vroedvrouw Boer zegt toe dat ze zich dadelijk bij haar thuiskomst bij het gemeentebestuur van Loosduinen zal vervoegen teneinde haar ontslag als vroedvrouw van die gemeente te verkrijgen. Daarop verlaat ze de vergadering, met de mededeling van het gemeentebestuur dat zij haar akte van aanstelling spoedig mogelijk tegemoet kan zien. HANS VAN DER WERELD
Jacobsladder 1981-1 blz -7 INHOUD Een verenigingsblad! Tentoonstelling Naamgeving plan Batenweg-Noord Bulletin Bibliografie Boeken Stenen poldermolens in Rijnland Een vroedvrouw voor Woubrugge, door H. van der Wereld +++++++++++++ +++++++++++ +++++++++ +++++++ +++++ +++